Özlem Çevik, 21.03.1969 tarihinde Malatya’da doğdu. İzmir Karşıyaka Lisesi’nden mezun olduktan sonra, Lisans ve Yüksek Lisans eğitimini Ege Üniversitesi, Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı’nda, Doktorasını ise yine aynı üniversitenin Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Anabilim Dalı'nda 2004 yılında tamamladı. 2007 yılından itibaren Trakya Üniversitesi Arkeoloji bölümünde çalışmaktadır. 2009 yılından itibaren de İzmir-Ulucak Höyük kazılarına başkanlık etmektedir. Anadolu’da kentleşme süreci ve Batı Anadolu’nun neolitikleşme süreci temel araştırma konularını oluşturmaktadır ve bu konuda yazılmış ulusal ve uluslararası yayınları bulunmaktadır.

SCI-SSCI, SCI Expanded ve AHCI Kapsamındaki Yayınları

• Koptekin D., vd. 2023, Current Biology 33, 41-57 ''Spatial and temporal heterogeneity in human mobility patterns in Holocene Southwest Asia and the East Mediterranean'' (Ocak 2023)

• Yurtman, E. vd. 2021. "Archaeogenetic analysis of Neolithic sheep from Anatolia suggests a complex demographic history since domestication" Communications Biology 4, 1279.

• Çevik, Ö., Dirican M., Ulubey A., Vuruşkan O., “The Galena Objects from Neolithic Ulucak: The Earliest Metallic Finds in Western Turkey”, ADALYA, 2020, 7-24.

• Daly K.G. vd. "Ancient goat genomes reveal mosaic domestication in the Fertile Crescent". Science 361, 2018, 85-88.

• Çevik, Ö. "Neolithic Pottery Production Workshop at Ulucak Höyük Western Turkey Evidence for a full Production Sequence", Antiquity Project Gallery 350 Vol.90, 2016. https://www.antiquity.ac.uk/projgall/cevik350

• Ottoni, C. vd. "Pig Domestication And Human-Mediated Dispersal In Western Eurasia Revealed Through Ancient DNA And Geometric Morphometrics", Molecular Biology and Evolution, vol.30, 2013, 824-832.

Uluslararası Hakemli Dergilerde Yayınlanan Makaleler

• Erkan Gürçal, Burçin Erdoğu, Özlem Çevik, 2023, Praehistorische Zeitschrift '' Settlement layout and social organisation in the mid-6th Millenium BC Uğurlu on the island of Gökçeada, North-eastern Aegean (Mart 2023)

• Paul, Jarrad W., Sivil, C., Çevik, Ö., "The Neolithic worked bone assemblage from Ulucak Höyük, Western Anatolia" Documenta Praehistorica XLIX, 2022, 1-13.

• Çevik Ö., Vuruşkan O., Sivil C., “Ulucak Höyük (MÖ 6850-5460)”, İzmir Araştırmaları Dergisi (12), 2020, 11-39.

• Çevik, Ö., Vuruşkan O., “Ulucak Höyük: The Pottery Emergence in Western Anatolia”, Documenta Praehistorica (47), 2020, 96-109.

• Çevik, Ö., Erdoğu B., “Absolute Chronology of Cultural Continiuty, Change and Break in Western Anatolia Between 6850-5480 cal. BC: The Ulucak Höyük Case”, Mediterranean Archaeology Archaeometry 20(1), 2020, 77-92.

• Erdoğu, B., Çevik Ö., “A Comparative Study of the Sixth Millennium BC Marble Bracelets from Ulucak and Uğurlu”, Anatolia Antiqua, 2019, 29-32.

• Guilbeau D., Kayacan N., Altınbilek Algül G. Çiler, Erdoğu B., Çevik Ö., “A comparative study of the Initial Neolithic chipped-stone assemblages of Ulucak and Uğurlu”, Anatolian Studies (69), 2019, 1-20.,

• Çevik Ö., Erdoğu B., “Multiple Faces of Changes in 5600/5500 cal BC Anatolia and Thrace”, ANATOLICA (XLV), 2019, 1-16.

• Erdoğu, B., Çevik, Ö. "Batı Anadolu Kronolojisi ve Terminolojisi: Sorunlar ve Öneriler, Anadolu Prehistorya Araştırmaları Dergisi 1, 2015, 29-45.

• Çevik, Ö., 2008. "Periodisation Criteria For Iron Age Chronology In Eastern Anatolia And Neighbouring Region", Ancient Near Eastern Studies, vol.45, pp.1-20

• Çevik, Ö., 2007. "The Emergence Of Different Social Systems In Early Bronze Age Anatolia: Urbanisation Versus Centralisation", Anatolian Studies, vol.57, pp.131-140

• Çevik, Ö., 2005. "The Change Of Settlement Patterns In Lake Van Basin: Ecological Constrains Caused By Highland Landscape", Altorientalische Forschungen, vol.32, pp.74-96

• Çevik, Ö., Abay E., 2005. ""Interaction And Migration" Issues In Archaeological Theory", Altorientalische Forschungen, vol.32, pp.62–73

• Çevik, Ö., 1997. "Two Decorated Belts From Van Regional Museum", Abr–Nahrain, vol.34, pp.30-41

Uluslararası Bilimsel Toplantılarda Sunulan ve Bildiri Kitabında Basılan Bildiriler (Proceedings)

• Çevik 2019, Personal Ornaments from Neolithic Ulucak: Monodonta (Topshell) Rings”, V. Şahoğlu, M. Şevketoğlu ve Y. H. Erbil (ed.), Kültürlerin Bağlantısı: Başlangıcından Roma Dönemi Sonuna Kadar Eski Yakın Doğuda Ticaret ve Bölgelerarası İlişkiler. ANADOLU, Ek Dizi I.4, 2019, 73-79.

• Çevik, Ö. 2017 “What Follows the Late Neolithic Occupation in Central-Western Anatolia? A View from Ulucak”, Communities in Transition: The Circum-Aegean Area in the 5th and 4th Millennia BC, (eds) Søren Dietz, Fanis Mavridis, Žarko Tankosić, Turan Takaoğlu, Oxbow, 506-512.

• Çevik, Ö-Sağır, M. 2016. “The Rise of Elites on Both Sides of the Aegean Sea”, Early Bronze Age Troy: Chronology, Cultural Development and Interregional Contacts, Proceeding of Symposum held on 8-10 May 2009, Tübingen.

• Çevik, Ö. ve A. Erdem 2015.“Ethnoarchaeology in Ayanis (Van) Village in Eastern Anatolia”: Production, Storage and Consumption of Pastoral Products both in the Present and in the Past, Proceedings of symposium of Eastern Anatolia and Southern Caucasia held on 2012.

• Çevik, Ö., "An İntervening Phenomenon in Non-Urban Envvironmet: Iron Age Cities in Eastern Anatolia",Cities And Citadels In Turkey: From The Iron Age To The Seljuks Redford S., Ergin N., Eds., Peeters Publishers, İstanbul, 67-80. (Kasım 2013)

Uluslararası Konferans ve Sempozyumlar

• Çevik, Ö., "What Follows the Late Neolithic in Central-West Anatolia? A View from Ulucak Höyük", Atina (Haziran 2013)

• Çevik, Ö.,"Middle Chalcolithic Period in Central-West Anatolia: A case from Ulucak Höyük", Viyana (Kasım 2012)

• Çevik, Ö.,"The Rise of the Elites on the Both Sides of the Aegean Sea", Tübingen (Mayıs 2009)

• Çevik, Ö.,"Social Transformations in Early Bronz Age Anatolia" , Sofya (Nisan 2009)

• Çevik, Ö.,"Emergence of Different Social Systems in the EBA Anatolia: Urbanization versus Centralization", Londra (Nisan 2006)

• Çevik, Ö., "Periodization Criteria for Iron Age Chronology in Anatolia and Related Regions", İzmir (Mayıs 2005)

• Çevik, Ö., "A Comparative Study for Iron Age Chronolgy in NW Iran, Eastern Anatolia and Transcaucasia", Berlin (Mayıs 2005)

• Çevik, Ö., "Can Trade Really Cause Political and Socio-Economic Transformation? An Anatolian Case for the Late Third Millenium", Berlin (Mayıs 2003)

• Çevik, Ö., "Ethnoarchaeology in Ağartı / AyanisVillage' and Ayanis Citadel Pottery", New York (Ocak 2003)

• Çevik, Ö., "An Assessment of Settlement Patterns in the Lake Van Basin: Urbanization Process During the Pre-Urartian and Urartian Periods", Chicago (Ocak 2003)

• Çevik, Ö., "The Change of Settlement Patterns in the Van Basin : Ecological Constrains Caused by Highland Landscape", Berlin (Mayıs 2002)

Yazılan Uluslararası Kitaplar veya Kitaplarda Bölümler

• Çevik, Ö. 2019 “ Changing Ideologies in Community-Making through the Neolithic Period at Ulucak”, Concluding the Neolithic: The Near East in the Second Half of the Seventh Millennium BC, (ed). A. Marciniak, Lockwood Press, Atlanta.

• Çevik, Ö. 2018 "The Development of Urbanism in Western Anatolia and Aegean Prior to the Late Bronze Age”, Context and Connection: Essays on the Archaeology of the Ancient Near East in Honour of Antonio Sagona, A. Batmaz, G. Bedianashivili, A. Robinson ve A. Michalewicz (eds), Orientalia Lovaniensia Analecta, 629-644.

• Çevik, Ö., Abay, E. 2016. "Neolithization in Aegean Turkey: Towards a More Realistic Reading”, Ünsal Yalçın (Ed.): Anatolian Metal VII, Der Anschnitt, Beiheft 31, Bochum, 186-198.

• Çevik, Ö., 2013. "Cities And Citadels In Turkey: From The Iron Age To The Seljuks", An Intervening Phenomenon in a Non-Urban Environment: Iron Age Cities in Eastern Anatolia, Redford S., Ergin N., Eds., Peeters Publishers , Paris, pp.67-80

• Sağlamtimur H., Kozbe G., Çevik Ö., 2001. "Documenta Asiana Vi Ayanis I Ten Years Excavation Af Rusahinili Eiduru-Kai 1989-1998", Small Finds, Çilingiroğlu A., Salvini M., Eds., CNR ISTITUTO PER GLI STUDI MICENEI ED EGEO-ANOTOLICI, Roma, pp.219-250

• Kozbe G., Sağlamtimur H., Çevik Ö., 2001. "Documenta Asiana Vi Ayanis I Ten Years Excavations At Rusahinili Eiduru-Kai 1989-1998", Pottery , Çilingiroğlu A.,Salvini M., Eds., CNR ISTITUTO PER GLI STUDI MICENEI ED EGEO-ANOTOLICI, Roma, pp.85-153

Ulusal Hakemli Dergilerde Yayınlanan Makaleler

• Özlem Çevik, Coşkun Sivil, Osman Vuruşkan, Alican Aktağ, Kaan Sayit Aysel Arslan, Miroslav Kralik, A. Onur Bamyacı , 2024. '' Prehistorik Dönemde Uzmanlaşmaya Dair Bir Model: Ulucak Höyük Seramik Üretim Atölyesi (M.Ö 6005-5840)'', Arkeoloji Bilimleri Dergisi- 2024:1-45 (Mart 2024)

• Erdoğu, B. , Çevik, Ö. "Kıyı Batı Anadolu Kronolojisi ve Terminolojisinin Yeniden Değerlendirilmesi", Arkeoloji Dergisi, 2020: 45-66.

Ulusal Bilimsel Toplantılarda Sunulan ve Bildiri Kitabında Basılan Bildiriler

• Çevik, Ö., Vuruşkan, O., Göz, B., Öztürk, C. 2020 "Ulucak Höyük 2017-2018 Yılı Kazı Çalışmaları" 41. Kazı Sonuçları Toplantısı, Ankara, 1-16.

• Çevik, Ö., Vuruşkan, O., Sivil, C., Sevindik, K. 2018 "Ulucak Höyük 2015-2016 Yılı Kazı Çalışmaları", 39. Kazı Sonuçları Toplantısı, Bursa, 365-376.

• Cevik, Ö., Vuruşkan, O., Güney, E. 2016. "Ulucak Höyük 2014 Yılı Kazı Çalışmaları”, 37. Kazı Sonuçları Toplantısı 2, Ankara, 269-274.

• Cevik, Ö., Vuruşkan, O. 2015 "Ulucak Höyük 2012-2013 Yılı Kazı Çalışmaları”, 36. Kazı Sonuçları Toplantısı I, Ankara, 583-599.

• Çevik, Ö. "Prehistorik Çağlarda Kuşadası Ve Çevresi", Geçmişten Geleceğe Kuşadası Sempozyumu, TÜRKIYE, 23-26 Şubat 2000, pp.97-102

• Çevik, Ö. "Ulucak Höyük 2009-2011 Yılı Kazı Çalışmaları", 34.Kazı Sonuçları Toplantısı, TÜRKIYE, 28 Mayıs-1 Haziran 2012, pp.143-158

Ulusal Konferans ve Sempozyumlar

• "Yerleşim Sistemleri ve Mekan Analizi Sempozyumu", Edirne (Şubat 2013)

• "Ulus Devletlerin Yükselişi ve Arkeoloji", İzmir (Kasım 2003)

Yazılan Ulusal Kitaplar veya Kitaplarda Bölümler

• Cevik, Ö. 2015 "Ulucak Höyük Neolitik Toplumunda Antroposantrik İletişim Ağı", İletişim Ağları ve Sosyal Organizasyon, Tematik Arkeoloji Serisi 2, Ege Yayınları, İstanbul, 111-128

• Çevik, Ö., 2014. "Tematik Arkeoloji Serisi I: Yerleşim Sistemleri Ve Mekan Analizi", İskan Düzeni ve Konut Döngüsüne ilişkin Etnografik Bir Model: Van-Ayanis Köyü, Çevik Ö., Erdoğu B., Ed., Ege Yayınları, İstanbul, ss.281-298 (Şubat 2014)

• Çevik, Ö., 2014. "Tematik Arkeoloji Serisi I - Yerleşim Sistemleri Ve Mekan Analizi", Türkiye Arkeolojisi'nde Mekan Analizi : Sorun ve Yöntemler, Çevik Ö.,Erdoğu B., Ed., Ege Yayınları, İstanbul, ss.109-122 (Şubat 2014)

• Çilingiroğlu A., Çevik Ö., Çilingiroğlu Ç., 2012. "The Neolithic In Turkey: New Excavations & New Research -Western Turkey ", Ulucak Höyük Towards Understanding the early Farming Communities of Middle West Anatolia:Contribution of Ulucak, Özdoğan M.,Başgelen N.,Kuniholm P., Ed., Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, ss.139-175

• Çevik, Ö., 2009. "Altan Çilingiroğlu'na Armağan Yukarı Denizin Kıyısında Urartu Krallığına Adanmış Bir Hayat", İskan Yeri Seçiminde Bilişsel Faktörlerin Olası Rolü: Eiduru (Süphan) Dağı Önündeki Rusa’nın Kenti-Ayanis, Sağlamtimur H, Abay E, Derin Z, Erdem A Ü, Batmaz A, Dedeoğlu F,Erdalkıran M, Baştürk M.B,Konakçı E, Ed., Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, ss.195-202

• Çevik, Ö., 2008. "Muhibbe Darga Armağanı", Ayanis (Van) Urartu Kalesi’ndeki Keramik Atık Alanları,, Tarhan T.,Tibet A.,Konyar E., Ed., Vehbi Koç Yayınları Vakfı, İstanbul, ss.173-186

• Çevik, Ö., 2005. "Arkeolojik Kanıtlar Işığında Tarihte İlk Kentler Ve Kentleşme Süreci: Kuramsal Bir Değerlendirme", Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İSTANBUL (Nisan 2005)

• Çilingiroğlu A., Çevik Ö., Çilingiroğlu Ç., 2012. "Ege Üniversitesi Arkeoloji Kazıları", Ulucak Höyüğü, Çilingiroğlu A.,Mercangöz Z.,Polat G., Ed., Arkadaş Matbaacılık, İzmir, ss.157-168

• Çevik, Ö., 2012. "İsmail Fazlıoğlu Anı Kitabı", Urartu’da Kadınlar, Şahin I., Ed., Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınları, Edirne, ss.67-74

• Çevik, Ö., 2013. "Tarhan Armağanı", Türkiye Arkeolojisi'nde Öncü Kadınlar, Tekin O.,Sayar M.H.,Konyar E., Ed., Ege Yayınları, İstanbul, ss.131-142

Yönetilen Doktora Tezleri

• Gürçal, E. "Gökçeada Uğurlu-Zeytinlik Yerleşmesinin Kalkolitik Dönem Mimarisi ve Yerleşim Düzeni"

Yönetilen Yüksek Lisans Tezleri

• Öztürk, C. "Ulucak Höyük ve Uğurlu-Zeytinlik Höyük Ön Neolitik ve Erken Neolitik Dönem Yumuşakça Kabukları"

• Göz, B. "8.2 Ka İklim Değişikliğinin Anadolu'daki Kültürel Etkileri"

• Armağan, M. "Göçebe Topluluklarda İskan ve Terk Stratejisinin Etnoarkeolojik Açıdan İncelenmesi: Sarıkeçililer Örneği"

• Sevindik, K. "Ulucak Höyük Neolitik Dönem Tekstil Üretimi"

• Eser, B. "Kalkolitik Dönem'de Güvercinkayası Figürinleri"

• Çoban, Gökhan, M. "Güneydoğu ve Orta Anadolu Bölgelerinde Neolitik Dönem'de Konut ve Hane", 2017

• Sivil, C. "Ulucak Höyük Neolitik Dönem Kemik Aletlerinin Tabakalar ve Mekânlar Arası Değerlendirilmesi" 2017

• G.Dinarlı, 2014. "Oluz Höyük Demir Çağ Bitkisel Bezemeli Çanak-Çömleği", TRAKYA ÜNİVERSİTESİ, Arkeoloji Bölümü (Ocak 2014)

• H.Turgut, 2013. "Hitit Konutları", TRAKYA ÜNİVERSİTESİ, Arkeoloji Bölümü (Haziran 2013)

• M.Sağır, 2010. "Ege'de Karmaşık Toplumun Ortaya Çıkışının Mimari Yansıması "Bey Evleri"", TRAKYA ÜNİVERSİTESİ, Arkeoloji Bölümü (Ekim 2010)

• İ.İvgin, 2010. "Trakya İlk Tunç Çağı Kronolojik Sistemlerinin Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi", TRAKYA ÜNİVERSİTESİ, Arkeoloji Bölümü (Ekim 2010)

Editörlük / Yayınlama

• Çevik, Ö., B. Erdoğu., 2014. "Yerleşim Sistemleri ve Mekan Analizi. TAS 1", Ege Yayınları, İSTANBUL (Şubat 2014)

Projeler

• 2009 - Devam ediyor : Ulucak Höyük Kazı ve Araştırma Projesi ( Link: http://asorblog.org/?p=3764)

• 2008 - 2011: "Türkiye Arkeolojisi'nde Kadınlar", TÜBAP Güdümlü, 2008/98

• 2011 - 2012: "Hitit Konutları", TÜBAP Y.Lisans, 2011/25

• 2009 - 2011: "Trakya'da İlk Tunç Çağı Kronolojik Sistemlerinin Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi", TÜBAP Y.Lisans, 2009/19

• 2009 - 2011: "Ege'de İlk Karmaşık Toplumun Ortaya Çıkışının Mimari Yansıması: Bey Evleri", TÜBAP Y.Lisans, 2009/18

• 2007 - 2009: "Van-Ayanis Köyü'nde Etnoarkeolojik Araştırma", TÜBITAK Projesi, 106K224

• 2011 - 2013 : "Ege Bölgesi’nin Prehistorik Dönemde Sosyo-Ekonomik Yapılanmasına İlişkin Bir Model: Ulucak Höyük", TÜBITAK 110K120

Diğer

• Kitap Eleştirisi: C. Gates, Ancient Cities: "The Archaeology of Urban Life in the Ancient Near East and Egypt, Greece and Rome", Routledge 2003, Ancient Near Eastern Studies, Louvain, 2006.

• Çeviri: Sagona, A. - Sagona, C., Archaeology at the North - East Anatolian Frontier. Vol I. "An Historical Geography and a Survey of the Bayburt Province", ANES Supplement 14, Peeters Press, Louvain 2004, (Türkçe Özet 1-11).

• Çeviri: McConchie, M., Archaeology at the North - East Anatolian Frontier. Vol. V. "Iron Technology and Ironmaking Communities of the First Millenium BC", ANES Supplement 13, Peeters Press, Louvain 2004, (Türkçe Özet: 1-9).

• Kitap Eleştirisi : 'Politikanın Gizli Aracı Arkeoloji', Archaeology Under Fire: Nationalism,Politics and Heritage in the Eastren Meditarranean and Middle East, (ed) Lynn Meskell, Routledge 1998, Virgül Dergisi, 2001.

Ulusal » TUBİTAK » 1001

Ulusal » TUBİTAK » 1001

ARK103 Genel Prehistorya I, Lisans

• Dersin Amacı: İnsan evrimi ile birlikte Paleolitik, Mezolitik ve Neolitik dönemlerdeki kültürel değişim ve adaptasyonlar karşılaştırmalı olarak irdelenerek tarihöncesi insanın biyolojik ve kültürel gelişiminin anlaşılması hedeflenir. Böylelikle Dünya Arkeolojisindeki önemli kuram ve yaklaşımların kavranması sağlanır.

  Dersin İçeriği: Ana hatları ile Tarih öncesi dönemler, evrim, tarihlendirme yöntemleri, ilk insanlar, alet teknolojisi, sanat gibi konular ele alınmaktadır.

  Önerilen Kaynaklar:
  

  1. Childe, G., 2006. Kendini Yaratan İnsan. Varlık Yayınları, İstanbul, 2. Çevik, Ö., 2005. Tarihte ilk Kentler ve Kentleşme Süreci. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. 3. Lewis-Williams, J.D., 2015. Mağaradaki Zihin. Yapıkredi Yayınları, İstanbul. 4. Mithen, S., 1998. Aklın Tarihöncesi, Dost Kitap REvi, Ankara,. 5. Özbek, M., 2000. Dünden bugüne İnsan. İmge Kitapevi Yayınları İstanbul. 6. Özdoğan, M. – Başgelen, N., (ed), 2007. Türkiye’de Neolitik. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. 7. Özdoğan, M., 2019. Hammaddeden Ustalara, Tarihöncesi Arkeolojisinde Hammadde,. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. 8. Papagianni, D. - Morse, M. A., 2017. Neanderthal, Trend Yayınları. 9. Scarre, C., 2013. The Human Past. Thames & Hudson 10. Shea, J. J., 2019. İnsan Evriminde Taş Aletler, Doruk Yayınları, İstanbul. 11. Trigger, B.G., 2018. Arkeolojik Düşünce Tarihi. Eski Yeni Yayınlar, İstanbul,

ARK112 Uygarlık Tarihi II, Lisans

• Dersin Amacı: Anadolu, Yunanistan ve Girit’te erken uygarlıklar analiz edilerek söz konusu coğrafyada ilk kent, yazı, devlet ve sınıf toplumunun oluşum süreçlerinin anlaşılması amaçlanır.

  Dersin İçeriği: Power point sunumlar eşliğinde, Assur Ticaret Kolonileri Çağı (Kültepe), Hitit, Minos ve Miken uygarlıklarında anıtsal yapılar, yazı ve sosyal yapı ele alınacaktır.

  Önerilen Kaynaklar:
  
  

  1- Alpaslan, M.D. ve Alpaslan, M., 2009. Hititler: Bir Anadolu uygarlığı, YKY, İstanbul. 2- Çevik, Ö. 2004. Anadolu’da Kentleşme Süreci, yayınlanmamış Doktora tezi. 3- Çevik, Ö. ve M. Sağır 2016. “ The Rise of the Elites on Both Sides of the Aegean Sea”, Early Bronze Age Troy: Chronology, Cultural Development, and Interregional Contacts, Proceedings of an International Conference held at University of Tübingen May 8-10, 2009, 4- Çevik, Ö., 2007. The emergence of different social systems in Early Bronze Age Anatolia: urbanization versus centralization, Anatolian Studies, 57, 131-140. 5- Özgüç, T., 2005. Kültepe, YKY, İstanbul. 6- Sevin, V., 2003. Anadolu Uygarlıkları, İletişim Yayınları, İstanbul. 7- Shelmerdine C. W. (ed.), 2008. The Aegean Bronze Age. Cambridge.

ARK113 Uygarlık Tarihi I, Lisans

• Dersin Amacı: Yerleşik yaşamın başlangıcından Mezopotamya ve Mısır’da ilk uygarlıkların doğuşuna kadar uzanan sürecin kronolojik ve kültürel açıdan kavranması dersin temel amacıdır. Evcilleştirme, ilk köylerin kuruluşu, yazı, kent ve hiyerarşik toplumların ortaya çıkışının gerisinde uzanan iç ve dış dinamiklerin öğretilmesi amaçlanır.

  Dersin İçeriği: Yakındoğu’da uygarlığın kökeni olarak kabul edilen Neolitikleşme süreci, tarihte ilk kent, devlet ve yazı gibi uygarlık kriterlerinin ilk kez arkeolojik olarak saptanabildiği Mezopotamya ve Mısır kültürleri dersin ana içeriğini oluşturur. Dersler power point sunum eşliğinde görsel malzeme kullanılarak yürütülmektedir.

  Önerilen Kaynaklar:
  1- Çevik, Ö., 2005. Arkeolojik Kanıtlar Işığında Tarihte İlk Kentler ve Kentleşme Süreci, Arkeoloji Sanat Yayınları, İstanbul.
  2- Stone, E.C., (ed) 2007. Settlement and Society, essays dedicated to R. M. Adams, Chicago.
  3- Özdoğan, M. - Başgelen, N., (ed), 2007. Türkiye’de Neolitik, Arkeoloji-Sanat yayınları, İstanbul.
  4- Kemp, B.J., 2018. Ancient Egypt: The Anatomy of Civilization. Routledge.
  5- Nissen, H., 2004: Ana Hatlarıyla Mezopotamya, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
  6- Trigger, B., 1997. Understanding Early Civilizations, Cambridge University Press.

ARK230 Kalkolitik Çağ'da Anadolu Arkeolojisi, Lisans

• Dersin Amacı: Kalkolitik dönem Anadolu’da bakırın ergitme teknolojisi, çark teknolojisi ve boyalı çanak-çömlek geleneği gibi yeni teknolojilerin ortaya çıktığı ve bazı bölgelerde merkezi otoritenin görülmeye başladığı bir süreçtir. Bu derste, Anadolu’da MÖ 6000/5500-3000 tarihleri arasını kapsayan bu süreçte görülen yeni teknolojiler ile politik ve sosyo-ekonomik değişim ve dönüşümler bölgesel ve bölgelerarası arası ölçekte analiz edilip değerlendirilecektir.

  Dersin İçeriği: Kalkolitik dönemde mimari, yerleşim organizasyonu, geçim ekonomisi, seramik, metal ve figürin gibi teknolojik ve sembolik materyal kültürü.

  Önerilen kaynaklar:
  
  

  1- Algaze, G.,1993. The Uruk World System: The Dynamics of Expansion of Early Mesopotamian Civilization. Unıversıty of Chicago Press. 2- Biehl, F.P., 2012. “Rapid Change versus Long-Term Social Change during the Neolithic-Chalcolithic Transition in Central Anatolia” Interdisciplinaria archaeologica, Natural Sciences in Archaeology Vol. III, I: 75-83. 3- Carter R., A & Philip G., (eds) 2010. Beyond the Ubaid: Transformation and Integration in the Late Prehistoric Societies of the Middle East Oriental Institute of the University of Chicago. 4- Cruels, W., 2006. “The Proto – Halaf: Origins, Definition, Regional Framework and Chronology”, Proceedings of the 5th International Congress on the Archaeology of the Ancient Near East, Joaquin M. Cordoba, Miquel Molist, M. Carmen Perez, Isabel Rubio, Sergio Martinez (ed.), Madrid: 671 – 689. 5- Çevik, Ö., & Erdoğu, B., 2019. "Multiple Faces of Changes in 5600/5500 Cal. BC Anatolia and Thrace", Anatolica, 45 (2019): 1-16, 2019. 6- During, B. S., 2016. Küçük Asya’nın Tarihöncesi, Karmaşık Avcı Toplayacılardan, Erken Kentsel Toplumlara. Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul. 7- Frangipane, M., 2002. Yakındoğu’da Devletin Doğuşu. (Çev. Z. Zühra İlkgelen) Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. 8- Frangipane, M., 2007. “Different Types of Egalitarian Societies and the Development of Inequality in Early Mesopotamia.” World Archaeology 39 (2): 151–76. 9- Gulçur, S., 2012 “The Chalcolithic Period in Central Anatolia Aksaray – Niğde Region” ORIGINI Serie V, X-XX: 213-227. 10- Horejs, B.,& Mehofer, M., (eds.) 2014. Western Anatolia before Troy - Proto-Urbanisation in the 4th millennium BC, Proceedings of the International Symposium held at the Kunsthistorisches Museum Wien, Vienna, Austria, 21-24 November 2012, Oriental and European Archaeology 1, Vienna. 11- Marciniak, A. & Czerniak, L., 2007. “Social Transformations in the Late Neolithic and the Early Chalcolithic Periods in Central Anatolia” Anatolian Studies 57: 115-130. 12- Schoop U. D., 2011. “The Chalcolithic on The Plateu” In S.R Steadman ve G. McMahon (eds) The Oxford Handbook of Ancient Anatolia: (10,000-323 BCE): 150-173 Oxford University Press. 13- Takaoglu, T., 2014. “Interactions in The Fifth Millennium B.C. Eastern Aegean: New Evidance”, Anatolia Antiqua 12, 1-6. 14- Tekin., H., 2017. Tarihöncesinde Mezopotamya: Yeni Yaklaşımlar, Yeni Yorumlar ve Yeni Kronoloji. Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara.

ARK231 Neolitik Çağ'da Anadolu Arkeolojisi, Lisans

• Dersin Amacı: Anadolu’da Neolitik dönem MÖ 10.000-6000/5500 yılları arasına tarihlenir ve bu dönem ilk yerleşik yaşam, bitki ve hayvanların evcilleştirmesi, sembolizmin yoğun kullanımı gibi insanlık tarihinde devrim diye adlandırılabilecek önemli gelişimlerin ilk kez görüldüğü bir süreci temsil eder. Bu dersin amacı, Anadolu’da bu dönemi karakterize eden maddi kültür kalıntılarının ( mimari, seramik, figürin, botanik ve hayvan kemikleri gibi) tanıtılması ve bunların ifade ettiği sosyal anlamın yorumlanmasıdır.

  Dersin İçeriği: Neolitik dönem mimarisi, geçim ekonomisi, seramiği, sembolik araçları gibi maddi kültür kalıntıları ve evcilleştirme, yerleşik yaşama geçiş ve neolitik yayılım kuramları.

  Önerilen Kaynaklar:
  1-Çevik Ö., & Vuruşkan O., 2020. “Ulucak Höyük: The Emergence of Earliest Pottery” Documenta Prehistorica XLVII: s. 96-109.
  
  2-Duru, R., 2007. “Göller Bölgesi Neolitiği”, M. Özdoğan- N. Başgelen (Ed) Anadolu’da Uygarlığın Doğuşu ve Avrupaya Yayılımı, Türkiye’de Neolitik dönem, Yeni Kazılar Yeni Bulgular. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, s. 331- 360.
  
  3-Duru, R., 2012. “The Neolithic of Lake District Region: The Neolithic of the Lakes Region Hacılar-Kuruçay Höyük-Höyücek-Bademağacı Höyük. In Özdoğan M., Başgelen N., & Kuniholm P., (eds) The Neolithic in Turkey. New Excavations & New Research. The Western Anatolia. Archaeology & Art Publications, İstanbul.
  
  4-Erdoğu B., & Çevik Ö., 2015 "Batı Anadolu Kronolojisi ve Terminolojisi Sorunlar ve Öneriler", Anadolu Prehistorya Araştırmaları Dergisi. Sayı.1: s. 29-46.
  
  5-Hodder. I., 2017. Çatalhöyük: Leoparın Öyküsü. Çev. Dilek Şendil, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  
  6-Özdoğan M., & Başgelen N., (eds.) 2007. Türkiye’de Neolitik Dönem, Yani Kazılar-Yeni Bulgular. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
  
  7-Özdoğan M., Başgelen N., & Kuniholm P., (eds) 2011a. The Neolithic in Turkey. New Excavations & New Research. The Tigris Basin. Archaeology & Art Publications, İstanbul.
  Özdoğan M., Başgelen N., & Kuniholm P., (eds) 2011b. The Neolithic in Turkey- The Euphrates Basin. Archaeology & Art Publications, İstanbul.
  
  8-Özdoğan M., Başgelen N., & Kuniholm P., (eds) 2012a. The Neolithic in Turkey. New Excavations & New Research. The Central Anatolia. Archaeology & Art Publications, İstanbul.
  
  9-Özdoğan M., Başgelen N., & Kuniholm P., (eds) 2012b. The Neolithic in Turkey. New Excavations & New Research. The Western Anatolia. Archaeology & Art Publications, İstanbul.
  
  10-Özdoğan M., Başgelen N., & Kuniholm P., (eds) 2013. The Neolithic in Turkey. New Excavations & New Research. The Northwestern Anatolia and İstanbul. Archaeology & Art Publications, İstanbul.
  
  11-Özdoğan M., Başgelen N., & Kuniholm P., (eds) 2015. The Neolithic in Turkey 6 - 10500-5200 BC Environment, Settlement, Flora, Fauna, Dating, Symbols of Belief, with views from North, South, East and West. Archaeology & Art Publications, İstanbul.
  
  12-Özdoğan, M., 2009 “Earliest Use of Pottery in Anatolia” D. Gheorghiu (ed) Early Farmers, Latte Forogers and Ceramic Traditons: On the Beginning of Pottery in the Near East and Europe. Cambridge Scholars Puplishing: 22-43
  
  13-Özdoğan, M., 2011. “Archaeological Evidence on the Westward Expansion of Farming Communities from Eastern Anatolia to the Aegean and the Balkans” Current Anthropology Vol. 52:54: s. 415-430
  
  14-Sivizzero, S., & Tisdell ,C.,A., 2014 “Theories about the Commencement of Agriculture in Prehistoric Societies: A Critical Evaluation” Economic Theory, Applications and Issues Working Papers 183284, University of Queensland, School of Economics: 1-28.
  
  15-Tekin., H., 2017. Tarihöncesinde Mezopotamya: Yeni Yaklaşımlar, Yeni Yorumlar ve Yeni Kronoloji. Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara.
  
  16-Yalçın U., (ed) 2016. Anatolian Metal VII - Anatolien und seine Nachbarn vor 10.000 Jahren. Dt. Bergbau Museum Bochum.

ARK250 Yakındoğu Prehistoryası, Lisans

• Dersin Amacı: Levant, İran ve Kıbrıs’ı içine alan bölgede Paleolitik Dönem’den Erken Kalkolitik Dönem sonuna kadar görülen kültürel gelişim silsilesini maddi kültür kanıtlarına dayanarak tanıtmak ve yorumlamaktır.

  Dersin İçeriği: Yakın Doğu’da ilk insan izleri, yerleşik düzen, tarım ve hayvancılıktan oluşan beslenme düzenine geçiş ve gelişkin köylerin ortaya çıkışı.

  Önerilen Kaynaklar:
  1- Akazawa, T., Aoki, K., Bar-Yosef O, (eds) 1998. Neandertals and Modern Humans in Western Asia. New York: Plenum.
  2- Akkermans, P.M.M.G., & Schwartz, G.M., 2004. The Archaeology of Syria From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies (c.16,000–300 BC). Cambridge University Press.
  3- Bar-Yosef, O., & Valla, F. R., (eds.) 1991. The Natufian Culture in the Levant. Ann Arbor, MI: Int. Monogr. Prehistory
  4- Clarke, J., 2013. “Cyprus During the Neolithic Period” In A.E. Killebrew & M. Stiner (eds) The Oxford Handbook of the Archaeology the Levant: c 8000 – 332 BCE: 1-20.
  5- Debenath, A., & Dibble, H.L., 1994. Handbook of Paleolithic Typology Vol I: Lower and Upper Paleolithic University of Pennsylvania Press.
  6- Killebrew, A.E. & Stiner, M., 2013. The Oxford Handbook of the Archaeology the Levant: c 8000 – 332 BCE Oxford Unıversty Press.
  7- Nishiaki, Y., & Akazawa, T., (eds) 2018. The Middle and Upper Paleolithic Archeology of the Levant and Beyond Springer Nature Singapore.
  8- Olszewski, D.I., 2007. “Issues in the development of the Early Upper Paleolithic, and a ‘transitional’ industry from the Zagros region”. In New Approaches to the Study of Early Upper Paleolithic ‘Transitional’ Industries in Western Eurasia: Transitions Great and Small, Riel-Salvatore, J. and Clark, G.A. (eds.). British Archaeological Reports International Series 1620, Oxford: . 131–142.
  9- Renfrew C.,& Bahn, P.,(eds) 2014. The Cambridge World Prehistory Vol. III: Western and Central Asia and Europe Cambridge University Press.
  10- Shea, J.J., 2019. Paleolitik ve Neolitik Yakın Doğu'da Taş Aletler-Bir Rehber. Doruk Yayınları, İstanbul.
  11- Tekin, H., 2017. Tarihöncesinde Mezopotamya: Yeni Yaklaşımlar, Yeni Yorumlar ve Yeni Kronoloji. Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara.
  12- Yasur – Landau, A., Cline E.,H., & Rowan Y.,M., 2019. The Social Archaeology of The Levant: From Prehistory to Present. Cambridge University Press.

ARK343 Anadolu'da İlk Tunç Çağ Kültürleri I, Lisans

• Dersin Amacı: MÖ 3000-2000 yılları arasına karşılık gelen Anadolu İlk Tunç Çağı kültürlerinin, yüzey araştırmaları ve kazılardan elde edilen bilgiler ışığında yerleşim sistemleri, çanak çömlek kültürü, mimari, metal ve diğer buluntulara dayalı olarak kavranıp analiz edilmesini sağlamak.

  Dersin İçeriği: Doğu, Güneydoğu Anadolu ve Kilikya bölgelerinde İTÇ kültürlerinin mimari, çanak-çömlek, figürin, metal gibi buluntuları ve ölü gömme gelenekleri.

  Önerilen Kaynaklar:
  
  

  1- Çevik, Ö., 2005. Anadolu’da Kentleşme Süreci. Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2004, Ege Üniversitesi, İzmir. 2- Çevik, Ö., 2005.Tarihte İlk kentler ve Kentleşme Süreci. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. 3- Işıklı, M., 2011. Doğu Anadolu Erken Transkafkasya Kültürü. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. 4- Kalkan, E., 2015. Uruk Yayılım Kuramları Tarihteki en eski koloniciler barışçılar mı savaşçılar mı? : kuramsal bir değerlendirme. Ege Yayınları, İstanbul. 5- Sagona, A. ve Zimansky, P., 2015. Arkeolojik Veriler Işığında Türkiye'nin En Eski Kültürleri MÖ 1.000.000-550. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. 6- Sevin, V., 2003 Eski Anadolu ve Trakya, Başlangıcından Pers Egemenliği ‘ne Kadar. İletişim Yayınları İstanbul. 7- Yakar, J., 1985. The Later Prehistory of Anatolia. BAR, Oxford. 8- Yılmaz, D., 2006. “Erken tunç çağı’nda güneydoğu Anadolu’da oda mezar geleneği”, Anadolu, 31:57-69

ARK344 Yakındoğu'da İlk Tunç Çağı Kültürleri II, Lisans

• Dersin Amacı: MÖ 3000-2000 yılları arasına karşılık gelen Anadolu İlk Tunç Çağı kültürlerinin, yüzey araştırmaları ve kazılardan elde edilen bilgiler ışığında yerleşim sistemleri, çanak çömlek kültürü, mimari, metal ve diğer buluntulara dayalı olarak kavranıp analiz edilmesini sağlamak.

  Dersin İçeriği: Orta Anadolu, Kuzey ve Batı Anadolu bölgelerinde İTÇ kültürlerinin mimari, çanak-çömlek, figürin, metal gibi buluntuları ve ölü gömme gelenekleri.

  Önerilen kaynaklar:
  1- Alkım, B.-Alkım, H., Bilgi, Ö., 1988. İkiztepe 1. TTK, Ankara.
  2- Atakuman, Ç., 2017. “Figurines of the Anatolian Early Bronze Age: The assemblage from Koçumbeli-Ankara”, Anatolian Studies 67: 85-108.
  3- Çevik, Ö., 2005.Tarihte İlk kentler ve Kentleşme Süreci. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
  4- Çevik, Ö., 2018. “The Development of Urbanism in Western Anatolia and the Aegean prior to the Late Bronze Age” (eds. Batmaz, A., Bedianashvili, G., Michalewicz, A., & Robinson, A.) Context and Connection: Studies on the Archaeology of the Ancient Near East in Honour of Antonio Sagona Orientalia Lovaniensia Analect. Peeters: 629-644.
  5- Çevik, Ö., & Sağır, M., 2016. “The Rise of the Elites on both Sides of the Aegean Sea” (eds. Pernicka, E., Ünlüsoy, S., & Blum, S.) Studia Troica Monographien 8. (Early Bronze Age Troy: Chronology, Cultural Development and Interregional Contacts: Proceedings of an International Conferenceheld at the University of Tübingen May 8–10, 2009): 267-276.
  6- Duru, R., 2016. Tarımdan Yazıya Burdur Yöresi Ve Yakın Çevresi’nin Altıbin Yılı (M.Ö 8000 – 2000). BAKA (Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı), Antalya.
  7- Erkanal, H. ve Şahoğlu, V., 2012. “Limantepe”. Anadolu, 219-230.
  8- Fidan, E., 2013. “Anadolu Yerleşim Planı Üzerine Yeni Bir Değerlendirme”. Arkeoloji Dergisi XVII: 113-125.
  9- Kulakoğlu, F., 2010. Kültepe Kanesh Karum: the earliest international trade center in Anatolia, in F. Kulakoğlu & S. Kangal. Anatolia’s prologue. Kültepe Kanesh Karum, Assyrians in Istanbul Kayseri Metropolitan Municipality Cultural Publications 78: 40–51. Istanbul: Kayseri Metropolitan Municipality.
  10- Kulakoğlu, F., & Öztürk, G., 2015. New evidence for international trade in Bronze Age central Anatolia: recently discovered bullae at Kültepe-Kanesh. Antiquity Project Gallery 89(343).
  11- Massa, M., 2014. “Early Bronze Age burial customs on the central Anatolian plateau: a view from Demircihöyük-Sarıket”. Anatolian Studies 64: 73-93.
  12- Şahoglu V., 2019. The Early Bronze Age Anatolian Trade Network And its Role On The Transformation Of The Anatolian And Aegean Communities. İn: V. Şahoglu - M. Sevketoglu - Y.H. Erbil (Eds.), Connecting Cultures. Ankara University Press, 2019.
  13- Tuncel, R., & Şahoğlu, V., 2019. “Third Millennium BC Anthropomorphic Figurines of Western Anatolia, a Comparative View: Towards a Better Understanding of the Origins and Meanings of Cycladic Figurines” In (eds. Marthari M., Renfrew, C., Boyd M.,J.) Beyond the Cyclades: Early Cycladic Sculpture in Context from Mainland Greece, the North and East Aegean Oxbow Books: 250-265.
  14- Warner, J.,L., 1994. Elmalı Karataş II: The Early Bronze Age Village of Karataş. Bryn Mawr College.
  15- Wheeler, T.,S., 1973. The Early Bronze Age Burial Customs of Karataş-Semayük Ph.D. diss., Bryn Mawr College.

ARK453 Yerleşim Sistemleri ve Kentleşme I, Lisans

• Dersin Amacı: Arkeolojik araştırma yöntemlerinden biri kazı, diğeri de yüzey araştırması yapmaktır. Bu ders kapsamında temel olarak yüzey araştırması yöntemleri, arazi çalışmalarından elde edilen verilerin değerlendirilme ve analiz yöntemleri irdelenmektedir.

  Dersin İçeriği: Kültür-yerleşim-doğal çevre arasındaki ilişkinin ve yerleşim yerleri kendi aralarındaki yatay ve dikey ilişkinin belirlenmesine yönelik yapılan arazi çalışma yöntemleri ve bunların analizi.

  Önerilen Kaynaklar:
  
  

  1-T. Wilkonson, Landscape Archaeology, 2004. 2-Araştırma Sonuçları Toplantısı. 3-P. Zimasky, Ecology and Empire, 1985.

ARK454 Yerleşim Sistemleri ve Kentleşme II, Lisans

• Dersin Amacı: Kazısı yapılan yerleşim yerlerinden elde edilen verilerin, sosyal, ekonomik ve politik bağlamda okumasının öğretilmesi.

  Dersin İçeriği: Mekanların okunmasına yönelik kuramsal analiz yöntemlerinin, model çalışmalar çerçevesinde uygulamalı olarak öğretilmesi.

  Önerilen Kaynaklar:
  R.E. Blanton, Houses and Households, 1993.
  S. Kent (ed), Domestic architecture and the use of Space,1994.
  A. Rapoport, House and house forms, 1969

ARK721 Etnoarkeoloji, YL

• Dersin Amacı: Etnografik modeller, arkeolojik yorum ve açıklamalarda sıklıkla müracaat edilen bir araçtır. Arkeolojik materyal kaydın temel ögeleri seçilerek, bunların etnografik modeller çerçevesinde tartışılması ve böylelikle arkeolojik materyal kaydının yorumlamasında düşünce kalıplarının genişletilmesidir.

  Dersin İçeriği: Mimari, geçim ekonomisi ve zanaat üretimine dair etnografik modellerin tartışılıp, irdelenmesi ve etnografik modellerden yola çıkarak arkeolojik çıkarımlar yapılması.

  Önerilen kaynaklar:
  
  

  Blanton, R. E. 1994: Houses and Households: A Comparative Study. Cameron, M ve S.A. Tomka 1993 (ed): Abandonment of settlements and regions: Ethnoarchaeological and Archaeological Approaches. Çevik, Ö. 2014a: “Türkiye Arkeolojisi’nde Mekan Analizi: Sorun ve Yöntemler”, Yerleşim Sistemleri ve Mekan Analizi, (ed) Ö. Çevik ve B. Erdoğu, Ege Yayınları Çevik, Ö. 2014 b: “İskan düzeni ve konut döngüsüne ilişkin bir model: Van-Ayanis”, Yerleşim Sistemleri ve Mekan Analizi, (ed) Ö. Çevik ve B. Erdoğu, Ege Yayınları. Çevik, Ö ve Erdem, A 2014 c: “Ethnoarchaeology in Ayanis (Van) billage in Eastern Anatolia: Production, Stoage and Consumption of Pastoral products both in the Present and in the Past”. David, N ve C. Kramer 2001: Ethnoarcaheology in Action. Hodder, I. 1982: Symbols in Action. Rapoport, A 1969: Culture and House Form. Takaoğlu, T. "Ethnoarchaeology in Turkey: A Historical Approach", Ethnoarchaeological Investigations in Rural Anatolia, volume 1. Watson, P.J. 1979: Archaeological Ethnography in Western Iran.

ARK723 Kuramsal Arkeoloji, YL

• Dersin Amacı: Arkeolojinin düşünsel gelişimini ve Türk arkeolojisine yansımasını incelemek ve Arkeoloji ne işe yarar sorusunu tartışmak.

  Dersin İçeriği: Anglo-Amerikan merkezli teorik arkeoloji ile birlikte Türkiye’de politika ve arkeolojik düşüncenin gelişimi incelenecektir.

  Önerilen kaynaklar: 
  Renfrew C. ve P. Bahn, ARKEOLOJİ - Anahtar Kavramlar . İletişim Yayınları, 2013
  Hodder, I. ve S. Hutson., Geçmişi Okumak. (çev.Burcu Toprak ve Emre Rona) , İstanbul, Phoenix, 2010.
  Hodder, I. İnsan-Şey Dolanıklığı: uzun vadeli bir bakış. Duru, Eren, Koparal (eds). Arkeolojik Şeyler. Teorik Arkeoloji Grubu 2, 2015: 1-15.

ARK732 Kültürel Dönüşüm ve Değişim Dinamikleri, YL

• Dersin Amacı: Kültür statik değildir ve günümüzdeki gibi geçmişte de sürekli değişime maruz kalmıştır. Bu değişim veya dönüşüme neden olan çeşitli faktörlerin kuramsal yaklaşım ve örnek modeller çerçevesinde tartışarak arkeolojik yorumlamalarda perspektif zenginliği kazandırmak ve indirgemeci açıklamaların ayırdına varılmasını sağlamak.

  Dersin İçeriği: Bir kültürün değişim ve dönüşümüne neden olan iç (siyasi ve sosyo-ekonomik yapılanmada gelişim veya çöküş) ve dış faktörlerin (ticaret, göç, akültürasyon vb) kuramsal yaklaşımlar ve örnek modellerle irdelenmesi.

  Önerilen Kaynaklar:
  Abay, E ve Çevik, Ö. 2005: Migration and Interaction Issues in Archaeological Theory, AltOrientalische Forshungen Band 32/1, 2005
  Algaze, G. 1989: “Uruk Expansion. Cross Cultural Exchange in Early Mesopotamian Society”, Current Anthropology 30/5.
  Anthony, D. W 1990: “Migration in Archaeology. The Baby and the bathwater”, American Anthropologist, 92.
  Çevik, Ö. 2005: Tarihte İlk Kentler ve Kentleşme Süreci.
  Doğan, B. 2009: Tarihöncesinde Ticaret ve Değiş Tokuş.
  Işıklı, M. 2012: Doğu Anadolu Erken Transkafkasya Kültürü. Çok Bileşenli Gelişkin Bir Kültürün Analizi.

ARK740 Yakındoğu'nun Neolitik Çağ Yerleşmeleri, YL

• Dersin Amacı: Bu ders Yakın Doğu'daki Erken Neolitik topluluklara geçişi inceler.

  Dersin İçeriği: Yakın Doğu'da yerleşikliğe ve yeni beslenme ekonomisine dönüşümü işaret eden teknolojik, sosyal, ekonomik ve bilişsel gelişmeleri çevreleyen ana konular ve teoriler tartışılacaktır.

  Önerilen kaynaklar:
  Cauvin, J. 2000. The Birth of the Gods and the Origins of Agriculture (translated by Trevor Watkins). Cambridge University Press, Cambridge.
  Hayden, B. 2014. Power of Feast. Cambridge University Press, Cambridge.
  
  Hodder, I. 1990. The Domestication of Europe: structure and contingency in Neolithic societies. Blackwell, London.
  Thomas, J. 1999. Understanding the Neolithic. Routladge, London.

ARK744 Ege Prehistoryası Tunç Çağları, YL

• Dersin Amacı: Tunç Çağları olarak adlandırılan MÖ 3000-1200 yılları arasında Ege denizinin her iki yakasında yer alan kültürlerin materyal kültürünün karşılaştırmalı olarak irdelenmesi, bölgeler arası ticaret şablonlarının kavranması ve her bölgede politik toplumların ortaya çıkış ve çöküş dinamiklerinin tartışılması.

  Dersin İçeriği: MÖ 3000-1200 yılları arasında Kıta Yunanistan, Girit ve Batı Anadolu’da iskan eden kültürlerin mimari, seramik vb materyal kültürü ayrı ayrı ele alınarak, bölgeler arası ticaret nesneleri belgelenecektir. Minos ve Miken uygarlıklarının doğuşuna ve çöküşüne neden olan dinamikler incelenecektir.

  Önerilen kaynaklar:
  Sagona, A ve P. Zimansky, Ancient Turkey, Routledge, 2009.
  J. C. Mcenroe, Arcihitecture of Minaoan Palaces, Constructing Identity of Minoan Crete, University of Texas Press, 2010.
  Çevik, Ö. “The rise of the elites on both sites of the Aegean”, 2015.
  Çevik, Ö. Social Systems in EBA Anatolia: Urbanization vs Centralization, Anatolian Studies, 2007.
  Şahoğlu, V. ““The Anatolian Trade Network and the Izmir Region during the Early Bronze Age”, Oxford Journal of Archaeology 24 (4), 339-360, 2005.
  Higgins, Reynold Minoan and Mycenaean Art. Rev. ed. New York: Oxford University Press, 1981.
  Hood, Sinclair The Arts in Prehistoric Greece. New Haven: Yale University Press, 1994.

ARK804 Arkeolojide Materyal Kültür Çalışmaları, DR

• Dersin Amacı: 1980’lerden sonra Materyal kültür çalışmalarında geliştirilen kuram ve yöntemlerin irdelenmesi

  Dersin İçeriği: İnsanın sosyal ve pratik yaşamının tesis edilmesinde materyal kültürünün oynadığı rol ve taşıdığı anlamın insan merkezli ve materyal odaklı yaklaşımlar çerçevesinde ele alınıp incelenecektir.

  Önerilen Kaynaklar:
  Chapman, J. 2000. Fragmentation in Archaeology. People, Places and Broken Objects in the Prehistory of South Eastern Europe. Routledge, London and New York.
  Latour, B. 2005. Reassembling the Social – An Introduction to Actor-Network-Theory. Oxford University Press, Oxford.
  Preucel, R. W. 2006. Archaeological Semiotics, Blackwell, London.
  Olsen, B. M. Shanks ,T. Webmoor , C. Witmore. 2012, Archaeology The Discipline of Things. University of California Press.
  Hodder 2013: Entangled: An Archaeology of the Relationships between Humans and Things. Chichester : Wiley- Blackwell.
  C. Knappett 2013. Network Analysis in Archaeology New Approaches to Regional Interaction. Oxford University Press, Oxford.

ARK809 Arkeolojide Disiplinler Arası Analiz Yöntemleri, DR

• Dersin Amacı: Arkeoloji’nin öznesi insandır ve arkeolojinin amacı da geçmişte yaşamış toplulukların gündelik yaşamını; ekonomik, sosyal, politik ve ideolojik olmak üzere her boyutuyla yeniden tesis etmektir. Bu alanların yeniden tesisi, arkeolojiyi kimi zaman fen bilimlerinin analiz yöntemleri ile (kimya, jeoloji vb) işbirliği içine sokarken, kimi zaman da coğrafya, sosyal/fiziki antropoloji gibi sosyal bilimlerin diğer alanlarıyla birlikte bilgi üretmesini zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle dersin ana hedefi, hem fen hem de sosyal bilimlerden türeyen analiz yöntemlerinin arkeolojik örnek çalışmalarla birlikte ele alınmasıdır.

  Dersin İçeriği: Bu ders öğrencilere, geçmişi yeniden tesis etme girişimlerinde çeşitli analiz yöntemlerinin kullanımına dair önemli bir kavrayış sağlar.

  Önerilen Kaynaklar:
  
  

  Umberto Albarella (ed), 2001: Environmental Archaeology: Meaning and Purpose, Springer. Elizabeth Reitz,Myra Shackley 2012: Environmental Archaeology, Springer. David, M. Reed, 2005: Biomolecular archaeology: genetic approaches to the past. M Verhoeven 2002, Transformations of society: the changing role of ritual and symbolism in the PPNB and the PN in the Levant, Syria and south-east Anatolia, Paléorient.